Carbapenems

Vraag

Geachte teamleden,

Op internet kom ik artikelen tegen waarin wordt gewezen op (standaard) resistentie van Pseudomonas aeruginosa
tegen carbapenems.
Toch worden deze ingezet bij patienten met taaislijmzieke
(zoals mijn dochter) om de aanwezige PA terug te dringen.
Kunt u hier iets zinnigs over zeggen?

Met vriendelijke groet.

Antwoord

"Carbapenems zijn antibiotica die werken tegen verschillende soorten bacteriën, waaronder ook Pseudomonas aeruginosa. Ze worden daarom breedspectrum-antibiotica genoemd. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld penicilline, dat gericht is tegen een veel kleinere familie bacteriën. Carbapenems doden de bacterie en worden daarom bactericiede antibiotica genoemd.
Alle bacterien, waaronder ook Pseudomonas aeruginosa, kunnen resistentiemechanismen ontwikkelen om te kunnen ontsnappen aan de bactericiede werking van het antibioticum. Elke bacterie heeft hiervoor zijn eigen manier om resistent (weerstandig) te kunnen worden tegen het antibioticum; De pseudomonasbacterie is hierin zelfs zeer bedreven, zodat resistentie tegen allerhande antibiotica (en dus niet enkel carbapenem) op termijn kan worden gezien.

Indien de arts beslist om een bepaald antibioticum toe te dienen aan een CF-patiënt gebeurt meestal het volgende:
Een sputumstaal wordt op 'kweek' gezet. Dat wil zeggen dat het sputum (opgehoest slijm) wordt aangerijkt met een voedingsbodem en onder 'ideale' temperatuursomstandigheden wordt bewaard in wat men de broedstoof noemt. Na enkele dagen kunnen groepjes bacteriën worden gezien, die door de microbioloog van elkaar kunnen worden onderscheiden en elk hun specifieke benaming krijgen, naargelang hun uiterlijke kenmerken.
Om de gevoeligheid van deze bacteriën aan antibiotica te testen, worden in de groepjes bacteriën tabletten met verschillende antibiotica gelegd. Na een zekere tijd sterven de bacteriën rondom het 'gevoelige' antibioticum af. Bacteriën die resistent geworden zijn aan het desbetreffende antibioticum blijven groeien tot aan de rand van de antibioticumtablet. Hoe groter de straal 'zonder bacteriën' rondom het bepaalde antibioticum, hoe beter het werkt. Deze informatie wordt via het labo gecommuniceerd naar de arts, die dan op zijn manier het juiste antibioticum kan kiezen voor de desbetreffende patiënt.
De test (bv bij uw dochter) zou kunnen hebben aangetoond dat de pseudomonasbacterie nog gevoelig is aan carbapenems.

Om snelle resistentie tegen antibiotica tegen te gaan worden een aantal richtlijnen in acht genomen:

- het gebruik van carbapenems tegelijkertijd met een ander antibiotica (de zogezegde combinatietherapie) doet de kans op resistentie afnemen.. In de behandeling van Pseudomonas gebruiken we hiervoor klassiek de combinatie met aminoglycosides (bijvoorbeeld de associatie van meropenem met tobramycine).
- een tweede voordeel om antibiotica van verschillende klassen met elkaar te combineren is dat ze elk een andere manier van werken hebben. Op deze manier kunnen afzonderlijke antibiotica zelfs een versterkend effect op elkaar hebben, in vergelijking met elk antibioticum afzonderlijk.,
- af en toe van antibioticum veranderen, eerder dan continu dezelfde behandeling in te stellen, zal eveneens de kans op resistentie doen afnemen.

Gelukkig is het ook zo dat bij patienten met CF –zelfs wanneer kiemen weerstandig zijn aan een antibioticum- er bij behandeling met antibiotica nog steeds een goede verbetering wordt bekomen. Daarom gebeurt in meerdere centra in het buitenland zelfs geen routine weerstandigheidsbepaling meer.


Ik hoop dat dit antwoord voor u duidelijk is
Met vriendelijke groeten,

Lien De Somer- Kris De Boeck-Elke Dewachter

19.10.2012