Συνδυασμός της F508del και c.3485G>T(R1162L) σε ετερόζυγη κατάσταση

Ερώτηση

Ύστερα από εξετάσεις βρέθηκε ότι ο σύζυγος μου είναι ετεροζυγώτης για την μετάλλαξη F508del και σε μένα ανιχνεύθηκε η c.3485G>T(R1162L) σε ετερόζυγη κατάσταση.Ο συνδυασμός αυτών των δυο προκαλεί ΚΙ ή κάποια άλλη παθογένεια?Να σημειωθεί ότι έχω κάνει έλεγχο για το 99% των γνωστών παθογόνων μεταλλάξεων .Ευχαριστώ εκ των προτέρων

Απάντηση

Αγαπητή φίλη,
Ο σύζυγός σας είναι φορέας της μετάλλαξης DF508 και εσείς φέρετε τη μετάλλαξη R1162L.
Το γονίδιο της ΚΙ είναι ένα μεγάλο γονίδιο, το οποίο βρίσκεται στο μακρό σκέλος του χρωμοσώματος 7 και παράγει μια πρωτεΐνη, την πρωτεΐνη της ΚΙ (CFTR), η οποία αποτελείται από 1480 αμινοξέα, και η οποία ανευρίσκεται στην επιφάνεια των επιθηλιακών κυττάρων των εξωκρινών αδένων. Η βασική λειτουργία της είναι η λειτουργία των διαύλων χλωρίου.
Μέχρι σήμερα έχουν περιγραφεί περισσότερες από 2000 μεταλλάξεις, η πλειονότητα των οποίων είναι παθολογικές. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζουν την παραγωγή, ή τη λειτουργία της πρωτεΐνης της ΚΙ. Στον Ελληνικό πληθυσμό η συχνότερη μετάλλαξη είναι η DF508 σε ποσοστό 53,4%, ενώ έχουν εντοπιστεί 64 μεταλλάξεις που απαντώνται σε ποσοστό >0.1% και άλλες τόσες σε ποσοστό μικρότερο του 0.1%. Δηλαδή εντοπίστηκαν σε 1 άτομο.
Για τον λόγο αυτό έχει δημιουργηθεί μια παγκόσμια βάση καταγραφής δεδομένων, η CFTR2, από διάφορα εθνικά κέντρα καταγραφής (registry) και κέντρα κυστικής ίνωσης από όλον τον κόσμο. Εκεί συγκεντρώνονται τα κλινικά στοιχεία για τις συχνότερες μεταλλάξεις παγκοσμίως από 89052 ασθενείς. Κατά την τελευταία καταγραφή στις 8/12/2017 καθορίστηκε η κλινική σημασία των 374 πιο συχνών μεταλλάξεων σε παγκόσμια κλίμακα. Από αυτές
312 προκαλούν κυστική ίνωση
36 παρουσιάζουν κυστική ίνωση ποίκιλης βαρύτητας της κλινικής εικόνας
13 δεν προκαλούν κυστική ίνωση
13 είναι αγνώστου κλινικής σημασίας
Βάσει της καταγραφής αυτής η μετάλλαξη R1162L δεν προκαλεί κυστική ίνωση.

Συνεπώς, αν μείνετε έγκυος το παιδί που θα γεννήσετε θα έχει 25% πιθανότητες να είναι φορέας της μετάλλαξης DF508, 25% να είναι ετεροζυγώτης στη μετάλλαξης R1162L, 25% να μη φέρει καμιά από τις παραπάνω μεταλλάξεις, και 25% να φέρει τον συνδυασμό των μεταλλάξεων DF508/ R1162L. Στην τελευταία περίπτωση δεν προκαλείται κυστική ίνωση, αλλά υπάρχουν πιθανότητες εκδήλωσης CFTR related disease. H CFTR-RD είναι μια κλινική οντότητα που συνδυάζεται με τη δυσλειτουργία της CFTR πρωτεΐνης, η οποία δεν πληροί τα διαγνωστικά κριτήρια της κυστικής ίνωσης (Bombieri 2011).
Οι κύριες κλινικές εκδηλώσεις είναι συγγενής απόφραξη των σπερματικών πόρων στα αγόρια και, στην ενήλικη ζωή, υποτροπιάζουσα, ή χρόνια παγκρεατίτιτδα, ή διάχυτες βρογχεκτασίες.
Φιλικά,
Δρ. Σταύρος Ντουντουνάκης

19.06.2018

Η απάντηση έχει επιμεληθεί από τον/την: Dr. Eleftherios-Stavros Doudounakis