Cystic Fibrosis Related Disorders

Ερώτηση

Καλησπέρα σας,
είμαι έγκυος στην 21η εβδόμαδα. Διαγνώστηκα ότι φέρω το γονίδιο Δf508 και ο συζυγός μου την μετάλλαξη c.220C>T (p.R74W). Θα μπορούσατε να μου απαντήσετε έαν ο συνδιασμός προκαλεί ήπιας ή βαριάς μορφής συμπτώματα? Εσείς συστήνετε αμνιοπαρακέντηση?Μέχρι στιγμής εχουμε πάρει δυο αντικρουόμενες γνώμες οι οποίες μας μπερδεψαν.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων

Απάντηση

Αγαπητή φίλη,
Είστε έγκυος στην 21η εβδομάδα και φέρετε τη μετάλλαξη DF508, ενώ ο σύζυγός σας φέρει τη μετάλλαξη R74W.
Το γονίδιο της ΚΙ είναι ένα μεγάλο γονίδιο, το οποίο βρίσκεται στο μακρό σκέλος του χρωμοσώματος 7 και παράγει μια πρωτεΐνη, την πρωτεΐνη της ΚΙ (CFTR), η οποία αποτελείται από 1480 αμινοξέα, και η οποία ανευρίσκεται στην επιφάνεια των επιθηλιακών κυττάρων των εξωκρινών αδένων. Η βασική λειτουργία της είναι η λειτουργία των διαύλων χλωρίου.
Μέχρι σήμερα έχουν περιγραφεί περισσότερες από 2000 μεταλλάξεις, η πλειονότητα των οποίων είναι παθολογικές. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζουν την παραγωγή, ή τη λειτουργία της πρωτεΐνης της ΚΙ. Στον Ελληνικό πληθυσμό η συχνότερη μετάλλαξη είναι η DF508 σε ποσοστό 53,4%, ενώ έχουν εντοπιστεί 64 μεταλλάξεις που απαντώνται σε ποσοστό >0.1% και άλλες τόσες σε ποσοστό μικρότερο του 0.1%. Δηλαδή εντοπίστηκαν σε 1 άτομο.
Για τον λόγο αυτό έχει δημιουργηθεί μια παγκόσμια βάση καταγραφής δεδομένων, η CFTR2, από διάφορα εθνικά κέντρα καταγραφής (registry) και κέντρα κυστικής ίνωσης από όλον τον κόσμο. Εκεί συγκεντρώνονται τα κλινικά στοιχεία για τις συχνότερες μεταλλάξεις παγκοσμίως από 89052 ασθενείς. Κατά την τελευταία καταγραφή στις 8/12/2017 καθορίστηκε η κλινική σημασία των 374 πιο συχνών μεταλλάξεων σε παγκόσμια κλίμακα. Από αυτές
312 προκαλούν κυστική ίνωση
36 παρουσιάζουν κυστική ίνωση ποίκιλης βαρύτητας της κλινικής εικόνας
13 δεν προκαλούν κυστική ίνωση
13 είναι άγνωστης κλινικής σημασίας
Βάσει της καταγραφής αυτής η μετάλλαξη R74W δεν προκαλεί κυστική ίνωση.

Συνεπώς, αν μείνετε έγκυος το παιδί που θα γεννήσετε θα έχει 25% πιθανότητες να είναι φορέας της μετάλλαξης DF508, 25% να είναι ετεροζυγώτης στη μετάλλαξης R74W, 25% να μη φέρει καμιά από τις παραπάνω μεταλλάξεις, και 25% να φέρει τον συνδυασμό των μεταλλάξεων DF508/R74W. Στην τελευταία περίπτωση δεν προκαλείται κυστική ίνωση, αλλά υπάρχουν πιθανότητες εκδήλωσης CFTR related disease. H CFTR-RD είναι μια κλινική οντότητα που συνδυάζεται με τη δυσλειτουργία της CFTR πρωτεΐνης, η οποία δεν πληροί τα διαγνωστικά κριτήρια της κυστικής ίνωσης (Bombieri 2011).
Οι κύριες κλινικές εκδηλώσεις είναι συγγενής απόφραξη των σπερματικών πόρων (CBAVD) στα αγόρια και, στην ενήλικη ζωή, υποτροπιάζουσα, ή χρόνια παγκρεατίτιτδα, ή διάχυτες βρογχεκτασίες.
Στη διεθνή βιβλιογραφία υπάρχουν αναφορές που τις συνδέουν με την CBAVD (Clausters 2004, Terlizzi 2016). Στο ερώτημά σας αν πρέπει να κάνετε αμνυοπαρακέντηση, προκειμένου να δείτε αν το κύημα πάσχει και να προχωρήσετε σε περαιτέρω ενέργειες, υπάρχουν ηθικοί και φιλοσοφικοί στοχασμοί, οπότε πρέπει να γίνει μια εκτεταμένη συζήτηση, μετά από μια γενικότερη πληροφόρηση, προκειμένου εσείς να αποφασίσετε για τις περαιτέρω ενέργειες για το μέλλον του κυήματος.
Φιλικά,
Δρ. Σταύρος Ντουντουνάκης

20.06.2018

Η απάντηση έχει επιμεληθεί από τον/την: Dr. Eleftherios-Stavros Doudounakis