Κυστική ίνωση

Ερώτηση

Καλησπέρα σας , βρίσκομαι στην 15η εβδομάδα κύησης και στην εξέταση αυχενικής διαφάνειας έκανα για ΚΙ. Τα αποτελέσματα έδειξαν τα εξής ότι ανιχνεύθηκε η νουκλεοτιδική αλλαγή c.330C>A (p.Asp110Glu) του γονιδίου CFTR σε ετερόζυγη κατάσταση.Στη βάση δεδομένων ClinVar χαρακτηρίζεται ως αγνώστου κλινικής σημασίας, αλλά και ως παθογόνος όσον
αφορά τη συσχέτισή της με την εκδήλωση Κυστικής Ίνωσης και διαταραχών σχετιζόμενων με το γονίδιο CFTR. Στη βάση δεδομένων CFTR-France χαρακτηρίζεται ως παθογόνος αλλαγή, ενώ στη βάση δεδομένων CFTR2 περιγράφεται ως αλλαγή με ποικίλες
επιπτώσεις, κάποιοι φορείς της οποίας σε συνδυασμό με παθογόνο μετάλλαξη εμφανίζουν συμπτώματα Κυστικής Ίνωσης, ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Αυτα αναφέρονταν στα αποτελέσματα τα δικά μου μου. Τώρα αναμένουμε του συζύγου. Θα ήθελα να μου πείτε αν αυτή η μετάλλαξη που ανιχνεύτηκε σε εμένα αν δίνει μεγαλύτερες πιθανότητες στην περίπτωση που βγει και ο σύζυγός σε κάποια μετάλλαξη, το παιδί να είναι είτε φορέας είτε ασθενής;

Απάντηση

Η παραλλαγή c.330C>A (p.Asp110Glu) στο γονίδιο CFTR είναι μια σπάνια γενετική παραλλαγή του γονιδίου CFTR, που σε διάφορες βάσεις δεδομένων έχει διαφορετικές αξιολογήσεις:
• Στο ClinVar: χαρακτηρίζεται αγνώστου σημασίας (VUS) αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και παθογόνος.
• Στο CFTR-France: καταγράφεται ως παθογόνος.
• Στο CFTR2: χαρακτηρίζεται ως παραλλαγή με ποικίλες επιπτώσεις, δηλαδή σε συνδυασμό με κλασική παθογόνο μετάλλαξη μπορεί να προκαλέσει ή μπορεί και να μην προκαλέσει Κυστική Ίνωση ή σχετιζόμενες διαταραχές.
Εσείς είστε ετεροζυγώτης (φορέας) — αυτό σημαίνει πως δεν έχετε Κυστική Ίνωση, αλλά έχετε ένα αντίγραφο του γονιδίου με αυτή την παραλλαγή. Ο κίνδυνος για το παιδί εξαρτάται αποκλειστικά από το αν και ο σύζυγός σας είναι φορέας κάποιας παθογόνου μετάλλαξης στο CFTR.
Σενάρια ανάλογα με τα αποτελέσματα του συζύγου:
1. Αν ο σύζυγος ΔΕΝ είναι φορέας:
• Το παιδί μπορεί να κληρονομήσει είτε το φυσιολογικό γονίδιο είτε το μεταλλαγμένο από εσάς.
• Αν πάρει το μεταλλαγμένο, θα είναι απλός φορέας (όπως εσείς) — δεν θα νοσεί. Σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει κίνδυνος για Κυστική Ίνωση.
2. Αν ο σύζυγος είναι φορέας παθογόνου μετάλλαξης:
• Τότε το παιδί έχει 25% πιθανότητα να κληρονομήσει και από τους δύο τις μεταλλάξεις σας - δεν χρειάζεται να είναι η ίδια μετάλλαξη.
• Στην περίπτωση της δικής σας παραλλαγής, επειδή δεν είναι απολύτως "ξεκάθαρη" κλασική μετάλλαξη, αλλά έχει χαρακτηριστεί με "ποικίλες επιπτώσεις", αν το παιδί πάρει τη δική σας παραλλαγή και μία παθογόνο από τον πατέρα, υπάρχει πιθανότητα είτε:
o να εμφανίσει ήπια μορφή της νόσου,
o είτε να είναι φορέας χωρίς εμφανή συμπτώματα,
o είτε να εκδηλώσει σχετιζόμενες διαταραχές (π.χ. υπογονιμότητα, ήπια αναπνευστικά προβλήματα) — αυτό εξαρτάται από τον συνδυασμό των δύο μεταλλάξεων.
Άρα, αν ο σύζυγος είναι φορέας, θα πρέπει να γίνει γενετική συμβουλευτική και να συζητηθεί αν χρειάζεται αμνιοπαρακέντηση ή άλλος προγεννητικός έλεγχος για το έμβρυο.

Απάντηση στο ερώτημά σας:
Η παραλλαγή c.330C>A (p.Asp110Glu) δεν αυξάνει από μόνη της τον κίνδυνο. Ο κίνδυνος εξαρτάται απολύτως από το αν και ο σύζυγος είναι φορέας κάποιας παθογόνου μετάλλαξης. Αν ο σύζυγος είναι φορέας, τότε όντως υπάρχει πιθανότητα το παιδί να είναι ασθενής ή φορέας — ανάλογα με το τι θα κληρονομήσει.
Αν δεν είναι φορέας, το παιδί δεν κινδυνεύει να εμφανίσει Κυστική Ίνωση — έχει πιθανότητα να είναι φορέας, όπως εσείς.

16.04.2025