Preventie Pseudomonas

Vraag

Beste leden van het expert-team,

Sommigen worden op hun 2e al getroffen door de pseudomonas-bacterie, anderen pas op 18-jarige leeftijd. Is het bekend welke factoren hierop van invloed zijn, m.a.w. wat kun je doen (natuurlijk ken ik de richtlijnen van hygiëne en het mijden van stilstaand zoet water) om besmetting te voorkomen? Moeten we onze dochter de zandbak etc. 'verbieden'?

Antwoord

Beste,

Infecties met Pseudomonas zijn zoals u weet een groot probleem voor kinderen met mucoviscidose. In een vroege fase kan deze kiem dikwijls nog worden uitgeroeid maar zodra de infectie chronisch wordt is de evolutie van de longfunctie op lange termijn dikwijls minder gunstig. Het is dan ook begrijpelijk dat veel ouders zich afvragen hoe ze infecties met Pseudomonas kunnen voorkomen.
Pseudomonas is een bacterie die overal in de omgeving voorkomt, vooral in warm en stilstaand water, maar ook op groenten en fruit, bijvoorbeeld op tomaten. Contact met Pseudomonas is daardoor onvermijdelijk.
Waarom CF patiënten zo vatbaar zijn is nog steeds niet helemaal begrepen. Evenmin is goed gekend waarom sommige patiënten al vroeg met deze infectie geconfronteerd worden en sommige pas veel later. We weten echter dat deze infecties eigen zijn aan de ziekte, en dat bijna elk kind/volwassene vroeg of laat gekoloniseerd raakt met Pseudomonas. Jaarlijk zullen ongeveer 20% van de patiënten een nieuwe Pseudomonas oplopen en de kans op chronische infectie neemt toe met de leeftijd. In veel Europese landen en ook in Belgie waar een intensieve behandeling gestart wordt zodra Pseudomonas uit een staal in de luchtweg wordt geisoleerd wordt de gemiddelde leeftijd waarbij chronische infectie met Pseudomonas optreedt steeds later. Slechts 16.4% van de patiënten jonger dan 18 jaar zijn chronisch besmet (Belgisch register mucoviscidose, jaarrapport 2007). Patiënten met CF die chronisch gekoloniseerd zijn met Pseudomonas kunnen daarom een bron zijn van besmetting. Bovendien betreft dit vaak Pseudomonas die moeilijk te behandelen is. Uit studies blijkt dat contact met besmette patiënten of niet behandelen van een eerste Pseudomonas infectie belangrijke risicofactoren zijn voor een chronische Pseudomonas infectie. Tot nog toe heeft geen enkele studie aangetoond dat het vermijden van contact met mogelijke bronnen van Pseudomonas ook effectief een infectie voorkomt. Wat het contact met water betreft is het zo dat een zwembad met voldoende chloorgehalte in principe veilig is. Plaatsen zoals tropische zwembaden en jacuzzi’s worden best vermeden, aangezien de warme waterdamp daar als het ware ‘verstoven’ wordt en zo als een soort van aerosol makkelijk in de luchtwegen binnendringt. Spelen in een zandbak is geen gekend risico en moet dus niet vermeden worden.
De belangrijkste maatregelen zijn nog altijd goede handhygiëne, grondig onderhoud van het aërosol toestel en het PEP masker omdat de luchtwegen hier rechtstreeks mee in contact komen.
In de regel raken patiënten besmet met een omgevingskiem, minder frequent komt besmetting voor door een andere patiënt. Vermijden van dicht contact met andere patiënten met mucoviscidose en Pseudomonas infectie (minstens 1 meter afstand) is wel belangrijk omdat het hier dikwijls gaat om een meer weerstandige kiem.
Heel belangrijk is goede medische opvolging in een referentiecentrum en frequent afname van luchtwegkweken. Indien vroeg opgepikt kan een infectie dikwijls efficiënt worden behandeld.
We hopen dat dit antwoord uw vraag tegemoet komt.

Met vriendelijke groeten

Dr M. Boon en Dr M. Proesmans

23.09.2009