Twee patientjes op dezelfde school

Vraag

Op onze school zijn twee patientjes met CF. Deze leerlingen zitten niet in dezelfde klas maar binnenkort wel in hetzelfde gebouw. Welke maatregelen zijn nodig of moet een van hen van school?

Marietta Vermaas
OBS De Klinker
Oud-Beijerland
0186-626477

Antwoord

Beste vraagsteller,

Bedankt voor deze interessante vraag. Ik vermoed dat uw vraag vooral betrekking heeft op voorzorgsmaatregelen op vlak van infecties.
Heel typisch voor kinderen met cystic fibrosis (CF) is: herhaalde infectie in de luchtwegen met bacteriën zoals Stafylokokken en Pseudomonas. Deze infecties worden bijna steeds opgelopen door contact met kiemen uit de omgeving. Veel minder frequent besmetten patiënten met CF elkaar. Maar dit risico blijft bestaan, vandaar het belang om groepen patiënten in het ziekenhuis apart te houden. Ook buiten het ziekenhuis raden we niet aan dat patiënten contact met elkaar opzoeken.
Uw vraag is dus vooral relevant wat betreft patiënt tot patiënt contact. Doorgeven van kiemen kan hier op meerdere manieren gebeuren ofwel door rechtstreeks contact tussen patiënten ofwel door contact via voorwerpen. Dit soort overdracht van infecties kan heel erg beperkt worden door goede handhygiëne, het vermijden van nauw contact (zoals zoenen), het gescheiden houden van materiaal dat wordt gebruikt voor ademhalingskine en voeding (bekertjes bijvoorbeeld).
Patiënten zijn meer besmettelijk wanneer ze ernstig ziek zijn of veel hoesten, vandaar het belang van voorkomen van overdracht door druppelinfectie. Wanneer een patiënt hoest, niest kunnen kleine druppels besmet met bacteriën op een oppervlak achterblijven. Wanneer een andere persoon het contactoppervlak aanraakt, kan hij besmet raken. Alweer is de belangrijkste maatregel om infectieoverdracht te voorkomen hoesthygiëne dit wil zeggen: mouw ( beter dan hand) voor de mond bij hoesten en nauwgezette handhygiëne. Dit betekent frequent wassen van de handen (gewone zeep volstaat) zeker na hoesten of niezen, rond toiletmomenten en maaltijden. Druppelinfecties kunnen ook voorkomen worden door een afstand van 1 meter te bewaren. Dit kan aan kinderen met CF worden uitgelegd doch zal in praktijk moeilijk zijn wanneer kinderen echt met mekaar bevriend raken.
Sommige bacteriën (bijvoorbeeld zekere stammen van Pseudomonas aeruginosa, methicilline resistente Staphylococcus aureus en nog meest Burkholderia cepacia) lijken meer besmettelijk dan andere. Een infectie met die specifieke bacteriën kan ook een ernstiger ziektebeeld uitlokken. Daarom gelden voor patiënten besmet met die kiemen nog meer hygiëne maatregelen. Daarenboven is het zelfs enkele keren al beschreven dat die kiemen kunnen aanwezig blijven in de lucht gedurende meerdere uren, zodat besmetting ook door inademing kan ontstaan. Gelukkig komen die kiemen in België en Nederland zeer weinig voor en is de kans ook zeer klein dat één van beide kinderen met deze kiem besmet is.

Om een lang verhaal kort te maken: er is geen goed of fout antwoord op deze vraag. Twee kinderen met CF in dezelfde school, maar niet in dezelfde klas, vormt geen groot risico. Maar als één van de kinderen besmet wordt met Pseudomonas aeruginosa is er toch een zeer klein risico dat zij mekaar kunnen besmetten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld bij sociale activiteiten dezelfde klas gebruiken op dezelfde dag.
Handhygiëne is belangrijk voor beide kinderen vooral op ogenblikken dat ze meer hoesten of ziek zijn. Best raken ze niet bevriend met mekaar want dan wordt contact mijden erg moeilijk.
Van school veranderen is ook geen gemakkelijke optie: is het mogelijk? Is er een kind met CF in die andere school of later in de toekomst? Zou het kind er wel gelukkig mee zijn?
We hopen dat dit antwoord tegemoet komt aan uw vraag.

Met vriendelijke groeten,

Prof. dr. K. De Boeck

05.07.2011