vakantie

Vraag

Mijn dochter heeft een vriend met CF. Zij hebben een vakantie geboekt naar Barcelona.
Wat moet haar vriend regelen om daar naar toe te vliegen?

Renate Lombarts
r.lombarts@hetnet.nl
026-3117849

Antwoord

Reizen met het vliegtuig is zeker mogelijk voor kinderen en personen met CF, maar een goede voorbereiding is steeds nodig, en deze is afhankelijk van de ernst van de CF ziekte. De meeste jonge patiënten met CF zijn in goede toestand om te vliegen, maar het is belangrijk dat de ouders dit bespreken met de behandelende arts omdat deze laatste het best kan oordelen over de medische. Hieronder geven we bijkomende informatie over al de aspecten van het reizen met het vliegtuig, met wetenschappelijke gegevens over de mogelijke risico’s. Dit lange antwoord mag u niet afschrikken, maar wij denken dat het belangrijk is om een volledig overzicht te geven met alle punten die te maken hebben met vliegtuigreizen.
Over reizen met CF in het algemeen kunnen we het volgende zeggen. De ernst van de ziekte is individueel erg variabel van mild tot zeer ernstig, en ook bij eenzelfde patiënt kan de gezondheidstoestand vrij snel veranderen. Een persoon met CF kan reizen wanneer zijn gezondheidstoestand stabiel is, wanneer de behandeling goed stabiel is ingesteld (en niet juist is veranderd) erna overleg met de behandelende arts.
Tijdens een vliegtuigreis wordt een persoon blootgesteld aan een lagere atmosferische luchtdruk (de cabine druk) en dus ook aan een lagere zuurstofdruk. Voor gezonde personen of personen met milde tot matige longaantasting is dit geen probleem, omdat hun longen deze lagere zuurstofdruk kunnen compenseren gedurende de vliegtuigreis. Maar patiënten met ernstige longaantasting, of personen die in het algemeen al zuurstoftekort hebben in hun bloed in het dagelijkse leven, zullen meer problemen ondervinden tijdens een vliegtuigreis. Ook baby’s jonger dan 1 jaar kunnen sneller zuurstoftekort hebben bij verlaagde druk, zeker indien zij aan CF lijden en reeds een ontsteking van hun fijne luchtwegen vertonen. Daarom is het belangrijk om te weten of de baby in het verleden al longproblemen heeft vertoond.
Het is dus best om met het CF centrum te overleggen of een onderzoek aangewezen is, waarbij het kind of volwassene wordt onderworpen aan een lagere luchtdruk zoals tijdens een vliegtuigreis, en waarbij wordt gemeten of het zuurstofgehalte bij de patiënt daalt onder invloed van een lagere luchtdruk. Er werd echter al aangetoond dat dit onderzoek slechts in zeldzame gevallen nodig is. Indien de test uitwijst dat er extra zuurstofnood zou zijn tijdens de vlucht, of indien de patiënt reeds door gevorderde longaantasting extra zuurstof nodig heeft, dan moet er voor extra zuurstoftoediening tijdens de vlucht gezorgd worden. Hoe gebeurt deze extra zuurstoftoediening tijdens de reis? Tot het vertrek en bij de aankomst in de luchthaven wordt medische zuurstof geleverd door gespecialiseerde firma’s in kleine draagbare containers (deze kunnen ook gehuurd worden). Voor de zuurstoftoediening tijdens vlucht heeft elke maatschappij zowat haar eigen regels, en moet dit uiteraard goed worden afgesproken met de betrokken vliegmaatschappij, ook wat betreft de kostprijs. Nogmaals, dit is enkel voor welbepaalde patiënten met gevorderde longaantasting en de meeste personen met CF hoeven hier geen gebruik van te maken. Een ander belangrijk aspect dat vooral van toepassing bij jonge kinderen met CF, is de extreme droogte van de lucht in de vliegtuigcabine. Deze lucht wordt namelijk onttrokken buiten het vliegtuig, op hoge hoogte, waar de luchtvochtigheid veel lager is dan op de begane grond, zodat de luchtvochtigheid in het vliegtuig slechts 10-20% bedraagt, wat de slijmen in de luchtwegen kan uitdrogen. Daarom is het belangrijk om voldoende te drinken en extra vocht toe te dienen, voor iedereen maar in het bijzonder voor baby’s om uitdroging of dehydratatie te voorkomen.
Het is altijd raadzaam om op voorhand contact op te nemen met de vliegmaatschappij en te informeren over hun specifieke veiligheidsmaatregelen voor baby’s; de meeste vliegmaatschappijen bieden geen specifieke accommodatie of voorzieningen aan, geschikt voor jonge kinderen onder de leeftijd van 2 jaar.
Wat de meeste mensen ook niet weten is dat lange intercontinentale vluchten steeds een bestraling veroorzaken, die belang kan hebben wanneer men vaak vliegt.
Ten slotte is er een laatste praktisch aspect, eigen aan het reizen in het algemeen. Patiënten met CF hebben een dagelijkse complexe behandeling die niet kan onderbroken worden. Deze bestaat uit medicatie en apparaten zoals aerosoltoestellen of verstuivers, spuiten enzovoorts die moeten meereizen met de patiënt. Wij raden aan dat deze behandelingsmiddelen worden meegenomen als handbagage, omdat dit veiliger is tegen beschadiging of verlies. Meestal is een brief van de behandelende arts nodig om hiervoor met zekerheid de toestemming te krijgen. Sommige medicatie moet koel bewaard worden in een geschikte verpakking. Aerosolapparaten werken op stroom: men moet zich inlichten over de voltage in het land van bestemming en zo nodig een adapter meenemen. Patiënten met CF hebben meestal een behandeling met fysiotherapie. Indien deze moet verder gezet worden tijdens de reis moet hiervoor ook een oplossing worden gezocht en eventueel een fysiotherapeut met expertise in CF op voorhand worden gevonden in het land van bestemming. Het voorbereiden van een reis is steeds een gelegenheid om vaccinaties of inentingen aan te vullen die mogelijk nog ontbreken, of extra zijn aanbevolen in het land van bestemming.
Met een goed voorbereide reis naar het buitenland zullen problemen worden vermeden. Dit geldt zeker voor personen met CF, waar veel aspecten van belang zijn.

06.03.2013